Nghệ thuật kể chuyện và sự kiếm tìm

Tờ báo lớn của Mỹ -The New York Times – đã công bố hôm nay danh sách10 cuốn sách tiếng Anh- Mỹ hay nhất năm 2024. Qau đó, độc giả có thể có cái nhìn tổng quan về những thành tựu văn học Anh- Mỹ của năm 2024.

Danh sách này, bao gồm 5 tác phẩm ở mỗi thể loại – hư cấu và phi hư cấu (fiction and non fiction) -, nổi bật với các chủ đề về lịch sử, bản sắc văn hóa và sự bền bỉ của con người. Đó là những tác phẩm cũng phản ánh sở thích ngày càng đa dạng (interests increasingly diverse) của độc giả Anh- Mỹ cùng sức mạnh vĩnh cửu của nghệ thuật kể chuyện (storytelling art).

Tái hiện chuyện quen thuộc

Một trong những tác phẩm được bàn luận nhiều nhất trong danh sách là “James” của Percival Everett. Nó được cho là một cách kể chuyện sâu sắc.

“Cuộc Phiêu lưu của Huckleberry Finn” của Mark Twain thì được kể lại qua cái nhìn của Jim, một người nô lệ. Đây là một tiểu thuyết mới, được đánh giá cao, đã giành giải Kirkus Prize và giải Sách quốc gia (Mỹ). Nhà xuất bản Barnes & Noble cho đó là sách của năm. Một tác phẩm kinh điển mà hiện đại.

Cùng với đó là “Martyr!” (Người tử đạo) của Kaveh Akbar và “All Fours” (Tất cả bốn người) của Miranda July; cả hai đều là những ứng cử viên tiềm năng cho giải Sách quốc gia (Mỹ) năm 2025.

“Martyr!” tập trung vào các đề tài như niềm tin, bản sắc và sự hy sinh với phong cách đầy chất thơ của tác giả. Trong khi đó, “All Fours” lại tạo ra  cái nhìn sâu sắc nhưng gần gũi về các mối quan hệ và sự mong manh của việc kết nối giữa người với người.

Trong số tiểu thuyết hư cấu còn có “Good Material” (Đồ tốt) của Dolly Alderton, được cho là một sự khám phá sắc sảo và dí dỏm về tình yêu và cả sự tự khám phá bản thân.  Và “You Dreamed of Empires” (Bạn mơ về các đế quốc) của Álvaro Enrigue, được Natasha Wimmer dịch ra tiếng Anh. Tiểu thuyết này dệt nên câu chuyện về quyền lực và di sản qua nhiều lục địa và thế kỷ.

Tìm về lịch sử lẫn con người

Đối với thể loại phi hư cấu, “Everyone Who Is Gone Is Here: The United States, Central America, and the Making of a Crisis” (Thế lực đã ra đi từng có mặt ở đây: Mỹ, Trung Mỹ, và sự hình thành của một cuộc khủng hoảng) do Jonathan Blitzer viết đã nổi bật lên nhờ cách phân tích về vấn đề di cư và nguyên nhân sâu xa của câu chuyện. Chủ đề này đang  ảnh hưởng đến chính trị toàn cầu. Sách đã được đề cử cho các giải Carnegie về Sự xuất sắc và giải Baillie Gifford.

“I Heard Her Call My Name: A Memoir of Transition” (Tôi nghe nàng gọi tên tôi: Hồi ký về sự chuyển đổi) của Lucy Sante là một tường thuật chân thật và khá lãng mạn về sự chuyển đổi cá nhân; nó cũng đào sâu vào bản sắc và tinh thần con người. Trong khi đó, “Reagan: His Life and Legend” (Reagan: Cuộc đời và huyền thoại) của Max Boot lại trưng ra chân dung toàn diện và tinh tế của một trong những vị tổng thống gây tranh cãi nhất của Mỹ, có thể khiến độc giả phải suy ngẫm lại di sản của Reagan.

”The Wide Wide Sea: Imperial Ambition, First Contact and the Fateful Final Voyage of Captain James Cook” (Biển cả rộng lớn: Tham vọng đế quốc, cuộc gặp gỡ đầu tiên và hành trình định mệnh cuối cùng của thuyền trưởng James Cook) do Hampton Sides viết có thể đưa độc giả vào một chuyến đi đầy kịch tính trong lịch sử, khám phá hậu quả của chuyện lao vào các cuộc phiêu lưu và cả chủ nghĩa thực dân. “Cold Crematorium: Reporting From the Land of Auschwitz” (Lò hỏa táng lạnh lẽo: Tường Thuật từ vùng đất Auschwitz) của József Debreczeni, được Paul Olchváry dịch ra tiếng Anh, giống như là cuộc khảo sát đau thương về ký ức, lịch sử và tác động lâu dài của Holocaust (thảm họa diệt chủng).

Danh sách hằng năm của The New York Times được cho là một thước đo (a gauge) về xu hướng văn học và tinh văn hóa kiểu Anh- Mỹ. Những lựa chọn cho năm 2024 phản ánh một thế giới đang vật lộn với quá khứ và tìm kiếm ý nghĩa trong một thời kỳ bất ổn an era of instability). Từ việc tái hiện các tác phẩm kinh điển đến việc đi sâu vào những câu chuyện lịch sử và cá nhân, các tác giả có sách trên danh sách này đều thể hiện tay nghề viết lách nhuần nhuyễn và cả khả năng kết nối sâu với độc giả.