Pema Tsho Sakhu, một học sinh người Bhutan 13 tuổi đang sinh sống tại Perth, Úc, đang góp phần phát triển một thiết bị khoa học sẽ sớm được phóng lên quỹ đạo Trái Đất trên một vệ tinh siêu nhỏ CubeSat – loại vệ tinh có hình dạng khối lập phương, mỗi cạnh dài 10cm.

Em là thành viên của chương trình BinarX tại Đại học Curtin, nơi em đang cùng các nhà nghiên cứu, kỹ sư và giảng viên thiết kế và chế tạo thiết bị khoa học nói trên. Dự kiến vệ tinh sẽ được phóng vào cuối năm nay và sẽ quay quanh Trái Đất, truyền dữ liệu quý giá để phân tích.

Là học sinh của Trường Trung học Balcatta Senior, Pema là một trong những thành viên trẻ tuổi nhất của chương trình.

“Sau khi được phóng vào quỹ đạo Trái Đất, chúng em sẽ theo dõi và tải dữ liệu mà CubeSat thu thập được,” Pema chia sẻ. Qua vệ tinh, nhóm của em sẽ nghiên cứu môi trường Trái Đất và không gian, đồng thời thử nghiệm các mẫu vật trong điều kiện vi trọng lực.

“Khoảnh khắc vệ tinh được phóng lên sẽ thật sự tuyệt vời,” Pema nói. “Nhìn thấy thành quả làm việc cả năm của mình bay quanh Trái Đất, cảm giác thật như mơ vậy.”

Niềm đam mê không gian của em bắt đầu từ sớm. Năm ngoái, Pema đã chứng kiến các vụ phóng của các vệ tinh Binar-2, Binar-3 và Binar-4 – một trải nghiệm mà em mô tả là “nghẹt thở.”

Chương trình BinarX được dẫn dắt bởi nhà khoa học hành tinh, Giáo sư Phil Bland, và được điều phối bởi Meg Berry.

Giáo sư Phil Bland cho biết Pema đã làm việc sát sao với nhóm phát triển thiết bị không gian BinarX tại trường học, và đã hoàn thành một số cột mốc quan trọng như đánh giá ý tưởng nhiệm vụ (Mission Concept Review) và đánh giá thiết kế sơ bộ (Preliminary Design Review).

“Niềm đam mê của em không chỉ dừng lại ở dự án của nhóm,” ông nói. “Cô bé và gia đình đã cùng chúng tôi thức đến nửa đêm để theo dõi nỗ lực phóng các vệ tinh Binar-2, 3 và 4 trên tên lửa SpaceX hồi tháng 8 năm ngoái – dù buổi phóng cuối cùng bị hoãn sang hôm sau.”

Sau đó, Pema còn hỗ trợ gửi lệnh tới Cơ quan Thám hiểm Vũ trụ Nhật Bản (JAXA) để triển khai các vệ tinh này từ Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS).

Cô bé tài năng này cũng nhận được học bổng toàn phần từ Quỹ Fogarty hợp tác với Đại học Curtin để phát triển và phóng một mô hình tên lửa của riêng mình. Dự án bao gồm thiết kế mạch điện tử, lập trình phần mềm và xây dựng cấu trúc, kết thúc bằng một lần phóng thành công.

Fogarty Foundation là một tổ chức xã hội thúc đẩy sự thay đổi thông qua giáo dục bằng cách tạo cơ hội để cá nhân phát huy tiềm năng của mình.

“Em ấy rất say mê nghiên cứu và phát triển tàu vũ trụ. Thật sự là một niềm vui khi được chia sẻ sự hứng khởi và cả những thăng trầm thực tế của khoa học, kỹ thuật và vận hành tàu vũ trụ cùng em ấy,” Giáo sư Bland nói.

Điều phối viên Meg Berry cũng chia sẻ rằng Pema đối mặt với các thử thách kỹ thuật phức tạp bằng thái độ tích cực, thể hiện năng lực nổi bật dù còn rất trẻ.

“Trong buổi đánh giá thiết kế quan trọng của nhóm, em đã trả lời các câu hỏi về chức năng của các thành phần trong tải trọng mà nhóm chọn – bao gồm cảm biến nhiệt hồng ngoại (infrared thermopile) và bộ khuếch đại hoạt động,” cô nói.

Pema chuyển đến Perth cùng gia đình vào ngày 6-6-2022 khi mẹ em theo học chương trình thạc sĩ. Việc thích nghi với cuộc sống mới ở một đất nước xa lạ gặp không ít khó khăn, nhưng Pema cho biết hành trình học tập của em được dẫn lối bởi tầm nhìn của Nhà Vua Bhutan về trao quyền cho thanh niên, và những hy sinh của cha mẹ.

“Mặc dù có nhiều khó khăn, hành trình học tập của em vẫn tiến triển tốt,” em nói.

Cha em, ông Suraj Pradhan, chia sẻ rằng được chứng kiến con gái mình làm việc cùng các nhà khoa học, kỹ sư và thậm chí cả những cựu chuyên gia của NASA là một giấc mơ trở thành hiện thực.

“Con bé không chỉ đọc về vệ tinh hay tên lửa trong sách giáo khoa – mà thực sự đang thiết kế một cái,” ông nói. “Nhìn mô hình tên lửa của con phóng lên trời với tiếng rít và vệt khói phía sau là khoảnh khắc mà chúng tôi sẽ không bao giờ quên. Trong vài giây ấy, thời gian như ngừng trôi.”

“Khi người ta hỏi Pema đang làm gì, chúng tôi nói rằng con bé đang chạm tới những vì sao.”

Là học sinh tại Trường Trung học Balcatta Senior, Pema là một trong những thành viên trẻ tuổi nhất của chương trình BinarX tại Đại học Curtin. Ảnh: Kuensel