Khi một kỷ nguyên mới của khám phá và phát triển không gian đang mở ra — với vai trò lãnh đạo và đầu tư ngày càng lớn từ khu vực tư nhân — tiềm năng tăng trưởng nhanh chóng là rất hứa hẹn. An ninh quốc gia, thám hiểm không gian sâu và hàng loạt ứng dụng thương mại mới nổi đang thúc đẩy doanh thu ngành không gian toàn cầu, được dự báo sẽ đạt 1.800 tỷ USD vào năm 2035, so với 600 tỷ USD vào năm 2023.

Tuy nhiên, nhiều công ty không gian mới đang phải đối mặt với thực tế khắc nghiệt của các chu kỳ phát triển kéo dài và môi trường gây quỹ khắt khe. Hệ quả là gần như mọi công ty không gian mới niêm yết đều đang hoạt động thua lỗ, rót nguồn lực lớn vào việc phát triển các giải pháp thế hệ tiếp theo nhưng thường không đạt được mục tiêu tăng trưởng. Đây là một hiện tượng đang bắt đầu làm chậm dòng vốn đầu tư mới. Để vượt qua cái gọi là “thung lũng tử thần” — khoảng cách giữa công nghệ mới và khả năng thương mại hóa — các công ty không gian cần xác định những nguồn doanh thu mới.

Ngành không gian nên học hỏi từ mô hình của ngành thể thao bằng cách xây dựng các chương trình tài trợ doanh nghiệp có thể mang về hàng tỷ USD với chi phí đầu tư tối thiểu. Ngành thể thao đã thu về 90 tỷ USD từ tài trợ trong năm 2024, cho thấy tiềm năng của nguồn thu lợi nhuận cao nhưng vẫn chưa được ngành không gian khai thác.

Sự tương đồng giữa không gian và thể thao

Liệu ngành không gian có thể thu hút đúng đối tác tài trợ và có được trải nghiệm như trong thể thao? Một điểm chung giữa không gian và thể thao là khả năng thu hút khán giả. Sứ mệnh Apollo đổ bộ Mặt Trăng năm 1969 đã thu hút sự chú ý toàn cầu như chưa từng có, với khoảng 650 triệu người theo dõi truyền hình trực tiếp khoảnh khắc Neil Armstrong đặt bước chân đầu tiên lên Mặt Trăng.

Sự kiện trọng đại này diễn ra trong thời đại chưa có internet và mạng xã hội, cho thấy sức hấp dẫn to lớn của khám phá không gian. Nhưng khi các chuyến bay vào không gian trở nên bớt mới mẻ, sự quan tâm của công chúng cũng giảm dần, trong khi các chương trình lớn bị trì hoãn và sứ mệnh táo bạo ban đầu nhường chỗ cho các chuyến bay quỹ đạo thấp mang tính thường lệ lên Trạm Vũ trụ Quốc tế.

Giờ đây, kỷ nguyên “không gian mới” do khu vực tư nhân dẫn dắt đang khơi lại đam mê của công chúng đối với vũ trụ. Các công ty tiên phong đang mở rộng ranh giới đổi mới và tham vọng, thu hút trí tưởng tượng của công chúng bằng công nghệ đột phá. Đầu tư chính phủ toàn cầu đang tăng, kéo theo sự gia tăng về quy mô khán giả. Ví dụ, gần 79 triệu người đã theo dõi sự kiện Ấn Độ hạ cánh xuống Mặt Trăng. Hãy tưởng tượng lượng khán giả nếu có người phụ nữ đầu tiên đặt chân lên Mặt Trăng. Nếu đạt tỷ lệ người xem như bước đi của Armstrong — 18% dân số toàn cầu năm 1969 — thì sẽ có khoảng 1,7 tỷ người theo dõi.

Lịch sử tài trợ trong không gian

Tài trợ thương mại trong không gian không phải là điều hoàn toàn mới. Năm 1996, Pepsi chi 5 triệu USD để một phi hành gia Nga thả mô hình lon Pepsi cao 1,2 mét ngoài không gian, và Pizza Hut trả 1 triệu USD để gắn logo lên tên lửa Nga. Gần đây hơn, Intuitive Machines hợp tác với hãng thời trang Columbia để quảng bá công nghệ giữ nhiệt trên hai tàu đổ bộ Mặt Trăng của mình.

Những ví dụ trên chủ yếu mang tính cơ hội, với các nhà tài trợ chủ động tiếp cận ngành không gian để đề xuất hợp tác. Điều này đặt ra câu hỏi hấp dẫn: Giá trị có thể tạo ra sẽ lớn đến đâu nếu các công ty không gian chủ động xây dựng chiến lược tìm kiếm tài trợ?

Quy mô của thị trường tài trợ toàn cầu vốn được thúc đẩy bởi số lượng người xem và mức giá các thương hiệu sẵn sàng chi trả cho mức độ tiếp cận đó. Sự khao khát hiện diện thương hiệu và khác biệt hóa đã khiến các đội ngũ marketing xây dựng quan hệ đối tác với các công ty có khả năng tiếp cận đại chúng, đặc biệt là các sự kiện thể thao có sức hút lớn. Mối quan tâm ngày càng tăng với không gian cùng sự tương đồng tự nhiên với các thị trường hiệu suất cao đang mở ra một nhóm khán giả mới cho các thương hiệu khai thác.

Tài trợ trong thể thao

Dựa trên các hợp đồng tài trợ thể thao, các công ty thường sẵn sàng chi từ 2,5 đến 4 cent cho mỗi người xem. Như vậy, một sự kiện thu hút 1 tỷ người xem có thể mang lại giá trị từ 25 triệu đến 40 triệu USD từ một nhà tài trợ, và lên tới 50 đến 80 triệu USD với 2 tỷ người xem. Con số đó còn có thể nhân lên nhiều lần nếu có nhiều nhà tài trợ — điều hoàn toàn có thể với các sự kiện lớn như người phụ nữ đầu tiên đi bộ trên Mặt Trăng, hay người đầu tiên đặt chân lên sao Hỏa.

Nếu được triển khai bài bản như thể thao, thị trường tài trợ cho ngành không gian có thể vượt 10 tỷ USD mỗi năm vào năm 2030, dù chỉ chiếm gần 1% ngân sách tiếp thị của các ngành liên quan. Dù 10 tỷ USD không làm tăng trưởng vượt bậc thị trường không gian, nó vẫn có thể mang lại thêm 9 tỷ USD lợi nhuận biên cho toàn ngành — tăng gần 15% mức lợi nhuận hiện tại.

Nhưng tài trợ không chỉ mang lại lợi ích tài chính. Tài trợ đem đến cả lợi ích hữu hình và vô hình. Lợi ích hữu hình bao gồm doanh thu trực tiếp từ tài trợ, bán hàng hóa, và đóng góp hiện vật từ các nhà cung ứng. Lợi ích vô hình có thể nâng cao doanh thu dài hạn nhờ gia tăng nhận diện thương hiệu, mở rộng ảnh hưởng sứ mệnh, hợp tác thương hiệu, tạo động lực cho nhân viên và quyền truy cập truyền thông độc quyền. Dù khó đo lường trong ngắn hạn, những giá trị vô hình này có thể vượt xa cả giá trị hữu hình từ tài trợ.

Tối đa hóa giá trị tài trợ

Để tối ưu hóa tiềm năng tài trợ, các công ty không gian cần có một chiến lược táo bạo và toàn diện. Thay vì chỉ bán quyền quảng cáo cho bên trả giá cao nhất, họ nên định hình lại tài trợ như một hệ sinh thái hợp tác. Cách tiếp cận này giúp tăng cường giá trị, thay đổi từ việc hiển thị logo đơn thuần sang việc xây dựng tài sản thương hiệu, mở rộng các kênh kiếm tiền và tạo cơ hội gắn kết toàn bộ hành trình và sứ mệnh công ty.

Ví dụ như trong thể thao, danh mục tài trợ có thể bao gồm đối tác từ ngành thể thao, du lịch, thực phẩm – đồ uống, và cả thanh toán điện tử. Việc xây dựng một câu chuyện tổng thể cho toàn hệ sinh thái có thể tạo hiệu ứng “hào quang” cho các thương hiệu, giúp tiếp cận chính xác từng nhóm người tiêu dùng và tạo dựng hệ giá trị rộng lớn hơn.

Khi ngành không gian tiếp tục phát triển, tiềm năng của các quan hệ đối tác thương mại sẽ là cơ hội to lớn để tạo ra doanh thu lợi nhuận cao. Bằng cách liên kết chiến lược với các thương hiệu và xây dựng câu chuyện hấp dẫn, các công ty không gian không chỉ củng cố tài chính mà còn giúp thắp lại niềm đam mê của công chúng với hành trình khám phá vũ trụ.

Biên giới mới của ngành không gian có thể sẽ là những đối tác được xây dựng từ Trái đất.
Cơ hội đang gõ cửa — liệu ngành không gian có sẵn sàng trả lời?

Felix Baumgartner nhảy từ khinh khí cầu ở tầng bình lưu ngày 14-10-2012 trong sự kiện được tài trợ bởi Red Bull. Ảnh: Red Bull