Bill Gates cho biết hôm thứ Năm, 8-5, ông sẽ đóng góp 99% tài sản còn lại từ ngành công nghệ cho Quỹ Gates, và quỹ này sẽ đóng cửa vào năm 2045 – sớm hơn so với kế hoạch ban đầu. Tính theo giá trị hiện tại, số tiền đó ước tính khoảng 107 tỷ USD.

Cam kết này là một trong những khoản đóng góp từ thiện lớn nhất từ trước đến nay – vượt qua cả những khoản hiến tặng lịch sử của các nhà công nghiệp như John D. Rockefeller và Andrew Carnegie nếu điều chỉnh theo lạm phát. Chỉ có cam kết đóng góp tài sản của nhà đầu tư Berkshire Hathaway – Warren Buffett, hiện được Forbes ước tính khoảng 160 tỷ USD – có thể lớn hơn, tùy thuộc vào biến động thị trường chứng khoán.

Khoản quyên góp của Gates sẽ được thực hiện dần theo thời gian và cho phép quỹ này chi thêm 200 tỷ USD trong vòng 20 năm tới.

“Thật sự là cảm giác hồi hộp khi có thể dùng số tiền lớn đến vậy để phục vụ cho các mục tiêu này,” Gates chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với hãng tin AP.

Thông báo hôm thứ Năm của ông không chỉ là lời cam kết hỗ trợ lâu dài cho các mục tiêu như y tế toàn cầu và giáo dục tại Mỹ, mà còn là lời báo hiệu về sự kết thúc sắp tới của ảnh hưởng toàn cầu khổng lồ mà quỹ này từng có. Gates nói rằng việc chi tiêu tài sản ngay bây giờ sẽ giúp cứu sống và cải thiện cuộc sống của nhiều người, mang lại những hiệu ứng tích cực vượt xa thời điểm đóng cửa của quỹ. Đồng thời, điều này cũng giúp đảm bảo rằng ý nguyện của ông được thực hiện đúng.

“Tôi nghĩ 20 năm là khoảng thời gian hợp lý – vừa có thể đóng góp tối đa cho tiến bộ trong các lĩnh vực này, vừa cho mọi người thời gian chuẩn bị khi số tiền đó không còn nữa,” ông nói.

Một quỹ “độc nhất vô nhị”

Quỹ Gates từ lâu đã là một tổ chức từ thiện không có đối thủ tương xứng – vừa thu hút những người ủng hộ lẫn người chỉ trích, đồng thời là mục tiêu của nhiều thuyết âm mưu vô căn cứ.

Ngoài hơn 100 tỷ USD đã chi tiêu trong 25 năm qua, quỹ còn định hướng nghiên cứu khoa học, hỗ trợ phát triển công nghệ mới và xây dựng quan hệ hợp tác dài hạn với các quốc gia và doanh nghiệp.

Quỹ vẫn còn nhiều mục tiêu chưa hoàn thành – như xóa sổ bệnh bại liệt, kiểm soát các bệnh chết người khác như sốt rét và giảm tình trạng suy dinh dưỡng – yếu tố khiến trẻ em dễ mắc bệnh hơn.

Gates hy vọng rằng bằng cách đầu tư mạnh để giải quyết các vấn đề này ngay bây giờ, những nhà tài trợ giàu có trong tương lai sẽ có thể tập trung vào các vấn đề khác.

Ban đầu, quỹ được dự định đóng cửa hai thập kỷ sau khi Gates qua đời, nhưng với thông báo hôm nay, thời gian đó được đẩy sớm lên đáng kể. Gates cho biết ông vẫn sẽ tham gia điều hành, dù ở tuổi 69, ông thừa nhận có thể không còn toàn quyền quyết định trong tương lai.

Trong 20 năm còn lại, quỹ dự kiến duy trì ngân sách khoảng 9 tỷ USD mỗi năm – giữ nguyên so với đà tăng trưởng hàng năm kể từ năm 2006, khi Warren Buffett bắt đầu đóng góp.

Giám đốc điều hành Mark Suzman dự đoán quỹ sẽ thu hẹp phạm vi hoạt động, tập trung vào các ưu tiên hàng đầu.

“Với giới hạn thời gian và nguồn lực như vậy, trách nhiệm đặt lên vai chúng tôi càng lớn hơn: Liệu chúng tôi có đang dồn nguồn lực vào những lĩnh vực có khả năng tạo ra tác động lớn nhất, hay đang phân tán quá mỏng?” Suzman nói, đồng thời thừa nhận điều này đang tạo ra sự bất ổn ngay trong nội bộ về việc những chương trình nào sẽ tiếp tục.

Ngay cả khi bộ máy quản lý của quỹ đã ổn định, con đường phía trước vẫn không dễ dàng. Xung đột kéo dài ở Ukraine và Gaza, biến động kinh tế toàn cầu và việc cắt giảm viện trợ nước ngoài báo hiệu rằng nguồn lực dành cho y tế và phát triển toàn cầu sẽ ít hơn.

“Điều bất định lớn nhất đối với chúng tôi là lòng hào phóng dành cho y tế toàn cầu,” Gates nói. “Liệu nó có tiếp tục giảm như vài năm qua, hay chúng tôi có thể đưa nó trở lại mức cần thiết?”

Dù đối mặt với nhiều trở ngại, Gates và quỹ vẫn giữ sự lạc quan, như thường thấy, khi nhấn mạnh vào các sáng kiến họ đã tài trợ hoặc những cách họ giúp giảm chi phí chăm sóc y tế.

“Thật đáng kinh ngạc khi có thể phát triển những giải pháp chi phí thấp này, và thật đáng tiếc nếu chúng ta không thể đưa chúng đến tay những người thực sự cần,” Gates nói. “Vì vậy, điều này đòi hỏi phải tái khẳng định cam kết từ những người có điều kiện tốt hơn để giúp đỡ những người có nhu cầu cấp thiết nhất.”

Bill Gates phát biểu tại Hội nghị Bổ sung Quỹ lần thứ bảy của Quỹ Toàn cầu, ngày 21 tháng 9 năm 2022, tại New York. Ảnh: AP

Hai người đàn ông đi ngang qua bảng hiệu của Quỹ Gates tại khuôn viên của quỹ vào thứ Tư, ngày 30 tháng 4 năm 2025, ở Seattle. Ảnh: AP