NASA đang thúc đẩy thám hiểm Mặt Trăng qua chiến dịch Artemis, hợp tác cùng SpaceX và Blue Origin để chuyển giao các thiết bị quan trọng lên Mặt Trăng. Cụ thể, NASA cần gửi một xe tự hành và xây dựng một môi trường sống, tạo tiền đề cho các chuyến lưu trú dài hạn trên Mặt Trăng (extended lunar stays) và thám hiểm sao Hỏa trong tương lai.

NASA, cùng các tập đoàn và đối tác quốc tế, đang thúc đẩy nỗ lực thám hiểm lâu dài trên Mặt Trăng thông qua chương trình Artemis. Chiến dịch này nhằm thúc đẩy khám phá khoa học và đổi mới sáng tạo để mang lại lợi ích cho nhân loại. Trong khuôn khổ sáng kiến này, NASA dự định mở rộng vai trò của Blue Origin và SpaceX bằng cách giao thêm các nhiệm vụ theo các hợp đồng hiện có. Trọng tâm là phát triển các tàu đổ bộ có khả năng chuyển giao thiết bị và cơ sở hạ tầng quan trọng lên bề mặt Mặt Trăng.

Mở rộng phát triển tàu đổ bộ Mặt Trăng

Để đạt được mục tiêu này, NASA sẽ giao các nhiệm vụ thực nghiệm trình diễn cho SpaceX và Blue Origin, tận dụng chuyên môn của họ với tư cách là các đơn vị cung cấp hệ thống đổ bộ con người hiện tại. Những nhiệm vụ này nhằm hoàn thiện thiết kế của các tàu đổ bộ chở hàng lớn, dựa trên các đánh giá chứng nhận thiết kế thành công. Điều này dựa trên yêu cầu từ năm 2023 của NASA đối với cả hai công ty nhằm phát triển các phiên bản chở hàng của hệ thống đổ bộ con người, hiện đang được phát triển cho Artemis III, Artemis IV và Artemis V.

“NASA đang lên kế hoạch cho cả các nhiệm vụ có phi hành đoàn và các nhiệm vụ dịch vụ trong tương lai trên Mặt Trăng sau Artemis V,” Stephen D. Creech, phó trợ lý giám đốc kỹ thuật tại Văn phòng Chương trình Mặt Trăng đến Sao Hỏa, cho biết. “Chiến dịch Artemis là một nỗ lực hợp tác với các đối tác quốc tế và doanh nghiệp. Việc có hai nhà cung cấp tàu đổ bộ với các cách tiếp cận khác nhau về khả năng đổ bộ chở phi hành đoàn và hàng hóa mang lại sự linh hoạt trong nhiệm vụ, đồng thời đảm bảo tần suất hạ cánh thường xuyên trên Mặt Trăng (regular cadence of Moon landings) để tiếp tục khám phá và mở rộng cơ hội khoa học.”

Kế hoạch chuyển giao hàng hóa lên Mặt Trăng

NASA lên kế hoạch thực hiện ít nhất hai nhiệm vụ chở hàng khối lượng lớn. SpaceX dự kiến sẽ sử dụng tàu đổ bộ chở hàng Starship để đưa một xe tự hành có áp suất, hiện đang được phát triển bởi Cơ quan Thám hiểm Hàng không Vũ trụ Nhật Bản (JAXA), lên bề mặt Mặt Trăng không sớm hơn năm tài chính 2032, hỗ trợ cho Artemis VII và các nhiệm vụ sau đó. Blue Origin được kỳ vọng sẽ chuyển giao một môi trường sống lên bề mặt Mặt Trăng không sớm hơn năm tài chính 2033.

“Dựa trên tiến độ thiết kế và phát triển hiện tại của cả các tàu đổ bộ chở phi hành đoàn và chở hàng, cũng như lịch trình nhiệm vụ Artemis, NASA đã giao nhiệm vụ chuyển giao xe tự hành có áp suất (a pressurized rover) cho SpaceX và nhiệm vụ chuyển giao môi trường sống trên Mặt Trăng (lunar habitat) cho Blue Origin,” Lisa Watson-Morgan, quản lý chương trình Hệ thống Đổ bộ Con người tại Trung tâm Vũ trụ Marshall của NASA ở Huntsville, Alabama, cho biết. “Những nhiệm vụ trình diễn tàu đổ bộ chở hàng lớn này nhằm tối ưu hóa chuyên môn kỹ thuật, nguồn lực và ngân sách của NASA và ngành công nghiệp khi chúng ta chuẩn bị cho tương lai của việc thám hiểm không gian sâu.”

Tiếp tục phát triển tàu đổ bộ và quá trình chuẩn bị

SpaceX sẽ tiếp tục phát triển tàu đổ bộ chở hàng và chuẩn bị cho nhiệm vụ tàu đổ bộ Starship theo Phương án B của hợp đồng NextSTEP Appendix H. Blue Origin sẽ thực hiện công việc phát triển tàu đổ bộ chở hàng và nhiệm vụ trình diễn theo NextSTEP Appendix P. NASA dự kiến sẽ đưa ra yêu cầu đề xuất ban đầu cho cả hai công ty vào đầu năm 2025.

Chiến dịch Artemis của NASA thể hiện một bước tiến táo bạo trong việc thám hiểm không gian, hướng tới việc mở ra (unlock) các khám phá khoa học mới và mở đường cho các nhiệm vụ trong tương lai tới sao Hỏa. Với kế hoạch khám phá nhiều hơn bao giờ hết về Mặt Trăng, Artemis sẽ phát triển các công nghệ và kỹ năng cần thiết để sống và làm việc ngoài Trái Đất.

Chương trình này được xây dựng trên nền tảng vững chắc, bao gồm tên lửa Hệ thống Phóng Không gian (SLS), tàu vũ trụ Orion, hệ thống mặt đất tiên tiến, và sự hợp tác với các nhà cung cấp thương mại cho hệ thống đổ bộ con người. Các đổi mới quan trọng như bộ đồ không gian thế hệ mới, trạm không gian Gateway quanh Mặt Trăng, và các xe tự hành tương lai sẽ hỗ trợ việc thám hiểm bền vững, biến Mặt Trăng thành nền tảng thử nghiệm (a proving ground) cho bước nhảy lớn tiếp theo của nhân loại tới sao Hỏa.

Minh họa ý tưởng ban đầu về một phiên bản tàu đổ bộ Mặt Trăng chở hàng từ nhà cung cấp Blue Origin của NASA. Ảnh: Blue Origin.

Minh họa ý tưởng ban đầu về một phiên bản tàu đổ bộ Mặt Trăng chở hàng từ nhà cung cấp SpaceX của NASA. Các tàu đổ bộ chở hàng lớn sẽ có khả năng đưa khoảng 12 đến 15 tấn hàng hóa nặng lên bề mặt Mặt Trăng. Ảnh: SpaceX.