Một nghiên cứu cho thấy tập thể dục vào cuối tuần có thể giảm nguy cơ suy giảm nhận thức hiệu quả không kém gì nếu không muốn nói là tốt hơn so với việc tập luyện mỗi ngày.

Sử dụng dữ liệu từ một phong trào luyện tập đông người ở Thành phố Mexico, nghiên cứu đã nêu bật lợi ích sức khỏe đáng kể từ hoạt động thể chất thường xuyên, ngay cả khi chỉ giới hạn vào cuối tuần.

Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Y học Thể thao Anh gợi ý rằng việc tham gia hoạt động thể chất chỉ một hoặc hai lần vào cuối tuần có thể hiệu quả trong việc giảm nguy cơ suy giảm nhận thức tương tự như việc tập luyện thường xuyên.

Các nhà nghiên cứu cho rằng cách tiếp cận này có thể là một lựa chọn thực tế hơn cho những người bận rộn.

Việc xác định các yếu tố rủi ro có thể điều chỉnh đối với chứng mất trí (dementia) rất quan trọng, họ lưu ý, vì chỉ cần trì hoãn khởi phát của bệnh trong 5 năm có thể giảm một nửa tỉ lệ mắc bệnh.

Để thực nghiệm, nhóm nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ hai đợt của chương trình vận động mang tên Nghiên cứu Tiến Triển Thành phố Mexico: một đợt từ năm 1998 đến 2004, và đợt còn lại từ 2015 đến 2019.

𝗗𝘂̛̃ 𝗹𝗶𝗲̣̂𝘂 𝗸𝗵𝗮̉𝗼 𝘀𝗮́𝘁 𝘃𝗮̀ 𝗸𝗲̂́𝘁 𝗾𝘂𝗮̉ đ𝗮́𝗻𝗵 𝗴𝗶𝗮́ 𝗻𝗵𝗮̣̂𝗻 𝘁𝗵𝘂̛́𝗰

Tổng cộng 10.033 người, với độ tuổi trung bình 51, đã hoàn thành cả hai cuộc khảo sát và phản hồi của họ được đưa vào phân tích.

Trong khảo sát đầu tiên, người tham gia được hỏi liệu họ có tập thể dục hoặc chơi thể thao không, nếu có thì tần suất và thời gian bao lâu (tính theo phút). Từ các phản hồi, bốn nhóm được xác định: không tập thể dục; chỉ tập một hoặc hai lần mỗi tuần; nhóm tập luyện thường xuyên từ ba lần trở lên mỗi tuần; và một nhóm kết hợp bao gồm cả tập luyện cuối tuần và tập luyện thường xuyên.

Bài Kiểm tra Trạng thái Tinh thần Mini được sử dụng để đánh giá chức năng nhận thức (cognitive function) tại thời điểm khảo sát thứ hai. Điểm 22 trở xuống trong thang điểm 30 được sử dụng để xác định suy giảm nhận thức nhẹ.

Trong số đó, 7.945 người cho biết họ không tập thể dục, 726 người luyện tập cuối tuần, 1.362 người cho biết họ tập thể dục nhiều lần mỗi tuần, và 2.088 người thuộc nhóm kết hợp. Trong thời gian theo dõi trung bình là 16 năm, có 2.400 ca suy giảm nhận thức nhẹ được xác định. Tỉ lệ suy giảm nhận thức nhẹ là 26% ở nhóm không tập thể dục (no exercisers); 14% ở nhóm tập cuối tuần; và 18,5% ở nhóm tập luyện thường xuyên.

Sau khi tính đến các yếu tố ảnh hưởng tiềm tàng như tuổi tác, trình độ học vấn, hút thuốc, giấc ngủ hàng đêm, chế độ ăn uống và mức độ uống rượu, những người luyện tập cuối tuần giảm 25% khả năng phát triển suy giảm nhận thức nhẹ so với nhóm không tập thể dục, trong khi nhóm tập luyện thường xuyên giảm 11%, và nhóm kết hợp giảm 16% nguy cơ.

Khi suy giảm nhận thức nhẹ được định nghĩa là đạt điểm từ 23 trở xuống, có 2.856 ca được xác định. Tỉ lệ suy giảm nhận thức nhẹ tăng lên 30% ở nhóm không tập thể dục, 20% ở nhóm tập cuối tuần và 22% ở nhóm tập luyện thường xuyên. So với nhóm không tập thể dục, nhóm tập cuối tuần giảm 13% nguy cơ phát triển MCI, trong khi nhóm tập luyện thường xuyên và nhóm kết hợp giảm 12%. Kết quả tương tự ở cả nam và nữ.

𝗞𝗲̂́𝘁 𝗾𝘂𝗮̉ 𝘃𝗮̀ 𝗵𝗮̣𝗻 𝗰𝗵𝗲̂́

Các nhà nghiên cứu ước tính rằng, về lý thuyết, 13% các ca suy giảm nhận thức có thể được ngăn ngừa nếu tất cả người trưởng thành trung niên tập thể dục ít nhất một hoặc hai lần mỗi tuần.

Đây là một nghiên cứu quan sát, nên không thể đưa ra kết luận chắc chắn về các yếu tố nhân quả (causal factors). Các nhà nghiên cứu thừa nhận những hạn chế khác nhau trong phát hiện của họ, chẳng hạn như các người trả lời khảo sát có thể không thực sự đại diện cho người trưởng thành trung niên và không có các phép đo khách quan về hoạt động thể chất (physical activity).

Tuy nhiên, có một số giải thích hợp lý cho hiệu ứng bảo vệ của hoạt động thể chất đối với sức khỏe não bộ.

“Ví dụ, tập thể dục có thể làm tăng nồng độ yếu tố dinh dưỡng thần kinh (neurotrophic) từ não và tính dẻo dai của não. Hoạt động thể chất cũng liên quan đến khối lượng não lớn hơn, chức năng điều hành tốt hơn và trí nhớ tốt hơn,” họ viết.

Các nhà nghiên cứu cũng đề xuất rằng phát hiện này “có tác động quan trọng đối với chính sách và thực tiễn, vì kiểu hoạt động thể chất cuối tuần có thể là lựa chọn thuận tiện hơn

𝘛𝘢̣̂𝘱 𝘭𝘶𝘺𝘦̣̂𝘯 𝘤𝘶𝘰̂́𝘪 𝘵𝘶𝘢̂̀𝘯 𝘮𝘢𝘯𝘨 𝘭𝘢̣𝘪 𝘭𝘰̛̣𝘪 𝘪́𝘤𝘩 𝘵𝘳𝘰𝘯𝘨 𝘷𝘪𝘦̣̂𝘤 𝘯𝘨𝘢̆𝘯 𝘤𝘩𝘢̣̆𝘯 𝘤𝘩𝘶̛́𝘯𝘨 𝘴𝘶𝘺 𝘨𝘪𝘢̉𝘮 𝘯𝘩𝘢̣̂𝘯 𝘵𝘩𝘶̛́𝘤 – 𝘈̉𝘯𝘩: 𝘚𝘤𝘪𝘛𝘦𝘤𝘩𝘋𝘢𝘪𝘭𝘺