Một nghiên cứu khá quy mô thực hiện ở nhiều quốc gia bởi Đại học Uppsala cho thấy 40% công chúng có thể ủng hộ việc hạn chế theo chế độ khẩu phần các hàng hóa có tác động lớn đến khí hậu.

Việc hạn chế tiêu dùng các hàng hóa như thịt và nhiên liệu có thể là một cách hiệu quả và công bằng để giảm tác động lớn đến khí hậu. Gần 40% công chúng cho biết họ sẽ sẵn sàng chấp nhận các biện pháp như vậy, theo một nghiên cứu mới từ Nhóm Lãnh đạo Biến đổi Khí hậu tại Đại học Uppsala.

“Hạn chế theo khẩu phần (rationing) nghe có vẻ quá khích, nhưng biến đổi khí hậu cũng quá khích như vậy. Điều này có thể giải thích tại sao mức độ ủng hộ lại khá cao. Một lợi thế của việc hạn chế là nó có thể được coi là công bằng, bỏ qua yếu tố thu nhập. Những chính sách được coi là công bằng thường có mức độ chấp nhận cao hơn,” theo giải thích của Oskar Lindgren, một nghiên cứu sinh tiến sĩ về tài nguyên thiên nhiên và phát triển bền vững tại Khoa Khoa học Trái đất của Đại học Uppsala, người dẫn đầu nghiên cứu được công bố trên tạp chí Humanities & Social Sciences Communications thuộc tạp chí Nature.

Nhu cầu về chính sách khí hậu hiệu quả và công bằng

Để đạt được các mục tiêu về khí hậu, cần có những chính sách giảm tiêu thụ hàng hóa có tác động lớn đến khí hậu, như thịt và nhiên liệu. Đồng thời, sự chấp nhận của công chúng đối với một công cụ chính sách cụ thể phụ thuộc nhiều vào việc nó có được coi là công bằng hay không. Cho đến nay, các nghiên cứu trong lĩnh vực này chủ yếu xem xét các công cụ kinh tế, như thuế carbon, trong khi ít chú ý đến các công cụ khác có thể hiệu quả, như việc hạn chế khẩu phần.

Nghiên cứu nói trên với sự tham gia của gần 9.000 người ở Brazil, Ấn Độ, Đức, Nam Phi và Hoa Kỳ đã so sánh mức độ chấp nhận việc hạn chế nhiên liệu và các loại thực phẩm có “phát thải cao” (emission-intensive food) như thịt trong tương quan với mức độ chấp nhận việc đánh thuế lên các sản phẩm đó. Đây là nghiên cứu đầu tiên thuộc loại này. Một trong những kết luận là mức độ chấp nhận việc hạn chế khẩu phần cũng cao tương đương với mức độ chấp nhận việc đánh thuế. Ví dụ, 38% người tham gia khảo sát ủng hộ hoặc rất ủng hộ việc hạn chế nhiên liệu. Con số tương ứng đối với việc chấp nhận thuế nhiên liệu là 39%.

Những phát hiện đáng ngạc nhiên về việc hạn chế khẩu phần và đánh thuế

“Điều ngạc nhiên nhất là hầu như không có sự khác biệt nào trong mức độ chấp nhận giữa việc hạn chế và đánh thuế nhiên liệu hóa thạch. Chúng tôi đã nghĩ rằng việc hạn chế sẽ bị coi là tiêu cực hơn vì nó trực tiếp giới hạn tiêu dùng của mọi người. Nhưng ở Đức, tỷ lệ người phản đối mạnh mẽ thuế nhiên liệu hóa thạch thực sự cao hơn tỷ lệ người phản đối mạnh mẽ việc hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch,” Mikael Karlsson, Giảng viên Cao cấp về Lãnh đạo Khí hậu tại Đại học Uppsala và là một trong những nhà nghiên cứu tham gia bản điều tra này, nhận xét.

Nghiên cứu cũng cho thấy mức độ chấp nhận khác nhau giữa các quốc gia. Tại Ấn Độ và Nam Phi, điều đáng ngạc nhiên là mức độ chấp nhận việc hạn chế tiêu dùng nhiên liệu và thực phẩm có phát thải cao đứng ở mức cao hơn so với các quốc gia khác. Đặc biệt, nhiều người tham gia ở Đức và Hoa Kỳ phản đối mạnh mẽ việc hạn chế thịt. Những người bày tỏ mối quan tâm về biến đổi khí hậu có khả năng ủng hộ biện pháp này nhiều nhất, đồng thời những người trẻ tuổi và có trình độ học vấn cao cũng có thái độ tích cực hơn.

“Cần có thêm nghiên cứu về thái độ đối với việc hạn chế và thiết kế các công cụ chính sách như vậy. Việc hạn chế nước đang diễn ra ở nhiều nơi trên thế giới, và nhiều người dường như sẵn sàng giới hạn tiêu thụ của mình vì mục đích giảm thiểu biến đổi khí hậu, miễn là người khác cũng làm như vậy. Đây là những phát hiện đầy khích lệ,” Lindgren cho biết.

Nghiên cứu mới cho thấy gần 40% người sẵn sàng chấp nhận việc hạn chế các hàng hóa có tác động lớn như thịt và nhiên liệu như một biện pháp để chống lại biến đổi khí hậu. Trong khi sự ủng hộ đối với việc hạn chế khác nhau tùy theo quốc gia, những người trẻ tuổi và có ý thức về khí hậu có xu hướng ủng hộ nhiều hơn. Ảnh: SciTech Daily